Ung thư
Có thể bạn chưa biết: Các tác dụng phụ khi xạ trị
Luôn xuất hiện những tác dụng phụ khi bệnh nhân sử dụng phương pháp xạ trị đối với các tế bào ung thư, vì vậy cần thường xuyên kiểm tra và theo dõi tình hình sức khỏe của bản thân.
Hầu hết các tác dụng phụ khi xạ trị thường xảy ra trong một thời gian ngắn khoảng vài ngày, thậm chí kéo dài lên tới vài năm. Theo bài viết dưới đây, Tdoctor sẽ phân tích về một số biểu hiện cụ thể thường gặp.
1. Tại sao xạ trị gây ra tác dụng phụ ?
Xạ trị được biết đến là một phương pháp hiệu quả tiêu diệt các tế bào ung thư. Với cách sử dụng các hạt và sóng năng lượng như tia X, tia gamma, nhằm ngăn chặn chúng phát triển và lan rộng. Một vài phương pháp điều trị bức xạ (liệu pháp xạ trị toàn thân) sử dụng chất phóng xạ truyền qua đường tĩnh mạch hay đường uống đi thẳng vào cơ thể.
Các tác dụng phụ khi xạ trị bao gồm từ nhẹ đến nặng, thậm chí có thể gây tử vong nếu chủ quan. Các tác dụng của xạ trị sẽ xuất hiện trong vài ngày hoặc vài tuần sau đó. Hãy yên tâm với thủ thuật này, các chất phóng xạ chỉ tập trung tại các khối u, mà không hề tác động đến những mô tế bào xung quanh.
2. Các tác dụng phụ khi xạ trị
2.1 Ảnh hưởng đến tâm lý
Mệt mỏi
Mệt mỏi là một trong những ảnh hưởng của xạ trị ung thư, vì vậy mà chúng ta cần hết sức cân nhắc đối với mỗi thay đổi bất thường của bản thân. Bởi các tế bào ung thư khiến hệ miễn dịch suy yếu, và tạo ra các chất khiến cơ thể mệt mỏi.
Người bệnh bắt đầu cảm thấy mệt mỏi sau một vài tuần xạ trị
Giảm trí nhớ
Trong thời gian tiến hành xạ trị, trí nhớ sẽ giảm sút đáng kể. Có thể kể đến các tác dụng phụ khi xạ trị cụ thể như hay quên, xao nhãng công việc, hoặc phản xạ, tư duy chậm hơn so với bình thường.
Tuy nhiên khi xuất hiện những thay đổi này, các bệnh nhân thường cho rằng đó là những triệu chứng thông thường của tuổi tác, mà không trao đổi trực tiếp với người thân và gia đình. Điều này làm ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống hàng ngày của họ, thậm chí còn gây ra những căn bệnh liên quan khác.
2.2 Ảnh hưởng đến một số vùng trên cơ thể
Vùng da
Trong khoảng 2 tuần đầu tiên khi bắt đầu xạ trị, làn da của bạn sẽ xuất hiện những vết ửng đỏ nhẹ, đặc biệt rất mỏng và nhạy cảm. Vì vậy, bạn không nên sử dụng mỹ phẩm hay thuốc bôi ngoài da, nếu không có sự hướng dẫn từ bác sĩ.
Cho đến 3,4 tuần tiếp theo, bạn sẽ bắt gặp tình trạng bong tróc da, khô và ngứa rát. Một lưu ý dành cho bạn, đó là hạn chế ra ngoài ánh nắng mặt trời với mức độ tối thiểu, hãy bảo vệ làn da của bạn bằng cách mặc áo mũ đầy đủ, thay vì sử dụng kem chống nắng. Bởi bất cứ tác động nào sẽ làm tổn thương đến da, đồng thời làm giảm hiệu quả của phương pháp xạ trị.
Vùng da bị ảnh hưởng bởi tác động từ xạ trị
Vùng miệng và vùng họng
Các tác dụng phụ khi xạ trị tại đầu và cổ, đó là khô họng và mất vị giác khi ăn uống. Những tác động từ phóng xạ đã gây tổn thương đến tuyến nước bọt và nhú vị giác bên trong khoang miệng, khiến chúng ta không còn cảm thấy mùi vị đồ ăn như thế nào.
Phổi
Khi tiến hành tại vùng ngực, tác hại của xạ trị đó là thời gian thở ngắn hơn, xơ hóa phổi, kèm theo triệu chứng ho khan. Phương pháp này khiến hàm lượng surfactant giảm đáng kể, dẫn đến phổi trao đổi khí khó khăn hơn so với thông thường. Tùy thuộc vào mỗi bệnh nhân, hiện tượng này kéo dài từ vài tháng cho đến vài nam sau khi xạ trị kết thúc.
2.3 Ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục
Khả năng sinh sản
Đối với nam giới, ảnh hưởng của xạ trị ung thư có thể làm giảm mạnh hoặc ngừng hẳn sản xuất tinh trùng. Ngoài ra, cũng tác động đến ham muốn và khoái cảm khi quan hệ tình dục.
Đối với nữ giới, xuất hiện tình trạng vùng âm đạo nóng, rát và ngứa. Sau 2 tuần kết thúc xạ trị, nếu có nhu cầu quan hệ tình dục, bạn hãy tham khảo ý kiến từ bác sĩ trước tiên, từ đó sẽ bác sĩ sẽ có những phương án phù hợp nhất đối với bạn.
Phụ nữ sẽ giảm khả năng sinh sản khi xạ trị
Chức năng sinh dục
Các tác dụng phụ khi xạ trị đối với phụ nữ khá nghiêm trọng. Đặc biệt tại vùng xương chậu, niêm mạc âm đạo sẽ bị ảnh hưởng một phần, trở nên nhạy cảm và mỏng hơn bao giờ hết. Thậm chí dẫn đến lở loét, nhiễm trùng hoặc chảy máu sau khi quan hệ. Sau khoảng một vài tháng, sẽ lành lại và để lại sẹo.
Đối với nam giới, khi xạ trị tại vùng xương chậu, sẽ gây ra một số khó khăn về dương vật, giảm testosterone và ham muốn tình dục. Hiện tượng này xảy ra chậm sau khi quá trình điều trị kết thúc.
Dĩ nhiên, không ai trong chúng ta muốn các tác dụng phụ khi xạ trị xảy ra, do đó để có thể hạn chế các biến chứng, cần chủ động theo dõi các thay đổi bất thường của cơ thể một cách thường xuyên để kịp thời chẩn đoán và điều trị.
Tdoctor - một ứng dụng hỏi đáp vô cùng tiện lợi đối với người dùng. Tại đây, người dùng có thể thoải mái đặt câu hỏi trực tuyến miễn phí Tại đây thông qua website hoặc app trên smartphone. Đặc biệt bạn có thể đăng ký khám online Tại đây
0 bình luận