Lãnh cảm là tình trạng suy yếu tình dục ở nữ giới, biểu hiện từ việc né tránh đụng chạm xác thịt cho đến mất hoàn toàn khoái cảm tình dục. Phụ nữ bị lãnh cảm thực hiện quan hệ tình dục vì trách nhiệm trong hạnh phúc gia đình chứ không phải vì hứng thú trong hoạt động tình dục.

Theo cách hiểu thông thường, người phụ nữ lãnh cảm là người không cảm thấy hoặc gần như không có hứng thú trong hành vi tình dục, một số còn cảm thấy ghê sợ với chuyện tình dục, dù người phối ngẫu là chồng hay người tình.

Có hai dạng lãnh cảm: lãnh cảm đích thực và lãnh cảm hình thức.

• Lãnh cảm đích thực: Là một trạng thái bệnh lý, do một khiếm khuyết bẩm sinh về sinh lý, cảm nhận giới, hấp dẫn tính dục và hiện nay y học chưa tìm ra được phương pháp chữa trị.

• Lãnh cảm hình thức: Người phụ nữ không cảm thấy có khoái cực do "họ chưa gặp được người đàn ông họ yêu". Những ham muốn, hưng phấn tình dục, khoái cảm hay đỉnh điểm cực khoái là một cơ chế cảm xúc phức tạp và được chi phối bởi các tuyến nội tiết.

1. Việc cần làm khi có những triệu chứng đầu tiên

Đừng ngại trao đổi với chồng về tình trạng tâm sinh lý của bản thân như sự sợ hãi, bế tắc, chế độ ở cữ hay sự mãn kinh… Từ đó, hai người sẽ cùng tìm ra giải pháp chung. Tham khảo ý kiến của bác sĩ, tuỳ theo nguyên nhân tâm lý hay bệnh lý, bạn cần lời khuyên từ chuyên gia giới tính, bác sĩ Tâm lý hay một bác sĩ Sản phụ khoa. Họ sẽ cho bạn những lời khuyên để giải quyết bế tắc.

2. Phương pháp chữa trị

Trước tiên, hãy hạn chế sự mệt mỏi và căng thẳng vì đó là một trong những nguyên nhân gây mất hứng thú chuyện chăn gối. Qua một số kiểm tra về hormone và tuyến giáp, bác sĩ sẽ cho bạn cách chữa trị một số căn bệnh như đái tháo đường hoặc triệu chứng của bệnh ngừng thở lúc ngủ, bệnh thiếu máu… Những căn bệnh này cũng góp phần dẫn đến chứng lãnh cảm tình dục. Bạn cũng có thể cân bằng giữa việc điều trị thuốc kết hợp với việc giảm dục năng như thuốc chữa cao huyết áp, thuốc giảm lo âu, thuốc ngừa stress hoặc viên uống tránh thai…

Điều trị chứng khô âm đạo - triệu chứng thường gặp ở phụ nữ mãn kinh. Chúng ta cần phải khẳng định rằng lãnh cảm hình thức là một bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn, cả nam và nữ cần có những hiểu biết về lãnh cảm. Vội vã, bực dọc và bi quan là điều tối kỵ đối với nam giới. Cần thông cảm và tích cực giúp người nữ chữa khỏi bệnh này.

3. Vai trò của nam giới

Trên thực tế, dù lãnh cảm ở dạng nguyên nhân bệnh lý hay tâm lý thì vai trò và trách nhiệm của nam giới là rất lớn để quyết định việc chữa trị thành công. Theo tác giả Stekel, không có người phụ nữ lãnh cảm mà chỉ có sự vụng về của người đàn ông mà thôi. Để việc điều trị đạt được kết quả tốt, vai trò và trách nhiệm của nam giới là rất lớn, họ vừa là người chồng chia sẻ buồn vui trong cuộc sống đồng thời cũng là một "bác sĩ" trong điều trị, vì không ai hiểu người bạn đời của mình bằng chính mình.

Muốn làm tốt vai trò đó, trước hết người nam cần có kiến thức cơ bản trong sinh hoạt tình dục, vì có những hiểu biết cơ bản mới dễ dàng khắc phục được tình trạng hiện tại, cần tâm sự nhẹ nhàng, quan tâm đến vợ; giữ thái độ và tinh thần lạc quan, không nên có thái độ trách móc, nghi kị hay ghen tuông, tránh tạo áp lực trong chuyện chăn gối, nên áp dụng những phương pháp khác để hai bên cùng hài lòng, tìm hiểu và nâng cao kiến thức về cách chữa trị để vợ - chồng cùng thống nhất phương pháp điều trị sao cho phù hợp với hoàn cảnh kinh tế, sinh hoạt làm việc của gia đình.

Các bộ phận đáp ứng tình dục của nữ hầu hết là những gì ta thấy được bên ngoài như: âm vật, môi lớn, môi bé, vú, bẹn, hông, đùi, ngoại trừ điểm G ở bên trong khoảng 3cm từ ngoài vào, cho nên dù có khiếm khuyết do âm đạo hẹp hay ngắn cũng không quan trọng. Đi sâu vào trong âm đạo có rất ít thần kinh cảm giác. 

Người nam bị xuất tinh sớm cũng là yếu tố chiếm tỷ lệ cao dẫn đến lãnh cảm ở nữ giới. Nếu lãnh cảm do dương vật cương cứng không hoàn toàn, thường do yếu tố tâm lý thì dùng thuốc ức chế men PDE5 sẽ khắc phục được một cách nhanh chóng. Vợ chồng cũng cần được bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị với tinh thần cởi mở, không giấu giếm, cùng thảo luận để đưa đến phương pháp điều trị tốt nhất.

Tóm lại, lãnh cảm là một vấn đề lớn, ảnh hưởng tới tâm lý, hạnh phúc gia đình. Cần khẳng định rằng, lãnh cảm có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Cả vợ và chồng cần có những hiểu biết về lãnh cảm. Nóng vội, thiếu tin tưởng vào nhau, bi quan là điều tối kỵ, cần thông cảm và tích cực giúp phụ nữ chữa khỏi bệnh này.

Điều trị chứng lãnh cảm là một công việc hết sức tế nhị, đòi hỏi cả vợ lẫn chồng phải hết sức kiên trì, cần phối hợp nhiều biện pháp, kể cả biện pháp không liên quan đến tình dục. Tùy theo nguyên nhân, mức độ mà điều trị thích hợp, trong đó vai trò và trách nhiệm của nam giới có một ý nghĩa hết sức quan trọng.