Tóm tắt bệnh Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)

Các tên gọi khác của bệnh này:

  • Rối nhiễu ám ảnh cưỡng bách
  • Obsessive Compulsive Disorder

Là một loại lo lắng được xác định bởi sự ám ảnh (tái phát, suy nghĩ xâm nhập) và ép buộc (lặp đi lặp lại, những hành vi mang tính nghi thức). Rối loạn này thường bắt đầu ở trẻ em hoặc thanh thiếu niên, và có phần phổ biến trong và sau khi mang thai. Triệu chứng OCD dao động trong suốt cuộc đời, nhưng hiếm khi biến mất hoàn toàn.

  • Ám ảnh: những ý nghĩ, hình ảnh, ham muốn không muốn phù hợp xâm lấn đầu óc mà cá nhân cố gắng cưỡng lại hoặc cố gạt bỏ

  • Cưỡng bách: những hành động bên ngoài (sắp xếp, kiểm tra, rửa tay,...) hoặc bên trong (lẩm bẩm, cầu khấn, nhẩm đếm,...) lặp đi lặp lại do các hình ảnh/ý nghĩ ám ảnh sai khiến, cá nhân khó cưỡng lại 

Triệu chứng

Ám ảnh cưỡng chế có thể có nhiều hình thức, ví dụ: sợ sự ô nhiễm, dơ bẩn một cách thái quá (rửa tay liên tục hoặc từ chối bước vào vết nứt trên vỉa hè); tích trữ, ám ảnh về sự xâm phạm. Các triệu chứng gây đau khổ hay can thiệp vào cuộc sống hàng ngày. Bệnh nhân thường nhận ra hành vi này là quá mức và không hợp lý.

Chẩn đoán

1. Xuất hiện ám ảnh, cưỡng bách hoặc đồng thời cả hai

  • Ám ảnh được xác định bởi

    • Ý nghĩ, hình ảnh, ham muốn dai dẳng, xâm lấn đầu óc khiến lo lắng 

    • Cá nhân cố lờ đi, hoặc cố dập tắt ý nghĩ, hình ảnh ám ảnh

  • Cưỡng bách được xác định bởi 

    • Hành động hoặc ý nghĩ lặp đi lặp lại do những ý nghĩ/hình ảnh ám ảnh gây nên 

    • Mục đích hành động là giải tỏa những ám ảnh, nhưng hành động lại không có sự kết nối với thực tế

2. Những ám ảnh hoặc hành vi cưỡng bách gây mất thời gian (quá 1 giờ/ngày) hoặc gây ra những bất thường về hoạt động chức năng 

3. Triệu chứng ám ảnh, cưỡng bách không phải do sử dụng chất gây nghiện hoặc dùng thuốc

4. Không phải triệu chứng của những rối nhiễu tâm thần và hành vi khác

Điều trị

Điều trị theo liệu pháp hóa dược, liệu pháp hành vi, liệu pháp tâm lý 

Tổng quan bệnh Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)

Điều trị bệnh

Điều trị OCD là một quá trình lâu dài, kết hợp dùng thuốc và trị liệu hành vi.

Liệu pháp hóa dược: thuốc ức chế tái hấp thu Serotonin (Citalopram/Celexa, Fluoxetine/Prozac, Fluvoxamine/Luvox, Paroxetine/Paxil, Sertraline/Zoloft) hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng (Clomipramine/Anafranil).

Liệu pháp hành vi: giải mẫn cảm hệ thống, liệu pháp tràn ngập

Liệu pháp tâm lý: tham vấn trị liệu tâm lý cá nhân, gia đình

Các câu hỏi liên quan bệnh Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)