Tóm tắt bệnh Thoái hóa điểm vàng, võng mạc

Các tên gọi khác của bệnh này:

  • Age-related Macular Degeneration
  • Thoái hóa hoàng điểm
  • MD
  • AMD

Thoái hoá điểm vàng (hoặc thoái hóa hoàng điểm) là một tình trạng bệnh lý xảy ra và gây tổn thương ở điểm vàng (hoàng điểm) của mắt. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở những bệnh nhân trên 60 tuổi, phổ biến hơn ở nữ.

Triệu chứng

Điểm vàng là một điểm nhỏ bằng cỡ chữ o (font chữ 12) nằm tại trung tâm võng mạc ở phần sau nhãn cầu. Bình thường, điểm vàng giúp mắt nhìn rõ ở vùng trung tâm của ngoại vật và giúp mắt nhìn rõ chi tiết cùng ý thức màu sắc. Do ảnh hưởng của tuổi tác, dinh dưỡng, nếp sống và môi sinh, điểm vàng có thể bị thoái hóa; do đó, thị lực của mắt sẽ suy giảm từ tạm thời đến vĩnh viễn. Nguyên nhân của sự thoái hóa điểm vàng chưa được xác định, nhưng các điều kiện sau đây làm tăng nguy cơ phát triển rối loạn này: lịch sử gia đình đã mắc bệnh, tuổi tác tăng, huyết áp cao, cholesterol cao, hút thuốc lá.

Chẩn đoán

Dần dần mất thị lực, mắt nhìn mờ, tầm nhìn thu hẹp, gặp vấn đề trong việc nhận biết khuôn mặt người khác.

Điều trị

  • Hỏi bệnh sử và khám thực thể.

  • Bác sĩ mắt có thể sử dụng bài kiểm tra được gọi là lưới Amsler để kiểm tra các khuyết tật trong trung tâm của tầm nhìn. Nếu có sự thoái hóa điểm vàng, khi nhìn vào lưới điện một số đường thẳng có thể dường như đã bị mờ, bị hỏng hoặc bị bóp méo.

  • Chụp cắt lớp quang học và chụp mạch huỳnh quang võng mạc có thể được chỉ định.

Tổng quan bệnh Thoái hóa điểm vàng, võng mạc

Thoái hoá điểm vàng (hoặc thoái hóa hoàng điểm) là một tình trạng bệnh lý xảy ra và gây tổn thương ở điểm vàng (hoàng điểm) của mắt.

Điểm vàng là một điểm nhỏ bằng cỡ chữ o (font chữ 12) nằm tại trung tâm võng mạc ở phần sau nhãn cầu. Bình thường, điểm vàng giúp mắt nhìn rõ ở vùng trung tâm của ngoại vật và giúp mắt nhìn rõ chi tiết cùng ý thức màu sắc. Do ảnh hưởng của tuổi tác, dinh dưỡng, nếp sống và môi sinh, điểm vàng có thể bị thoái hóa; do đó, thị lực của mắt sẽ suy giảm từ tạm thời đến vĩnh viễn.

Thoái hoá điểm vàng còn được phân ra làm hai loại: Thoái hoá điểm vàng thể khô và thoái hoá điểm vàng thể ướt. Dù ở thể nào, bệnh thoái hoá điểm vàng thường xảy ra nhiều hơn ở người trên 55 tuổi. Bệnh này từng được gọi là "căn bệnh thầm lặng" vì là nguyên nhân chính và âm thầm đưa đến chứng mất thị lực ở người cao tuổi.

  • Thoái hóa điểm vàng thể khô: Sự tích tụ các sản phẩm trao đổi chất ở điểm vàng gây tổn thương cho các lớp tế bào chính. Quá trình này tạo nên một vùng teo nhỏ (mỏng và biến mất), lan rộng dần đến khi toàn bộ vùng trung tâm của võng mạc bị ảnh hưởng.

  • Thoái hóa điểm vàng thể ướt: Quá trình diễn ra tương tự như trong thể khô nhưng phức tạp hơn với sự phát triển bất thường của những mạch máu mới gây thoát dịch và protein, chất béo và máu vào các mô mỏng manh của võng mạc. Điều này làm tổn thương và giảm chức năng, nhưng quan trọng hơn, dẫn đến sự tạo thành các sẹo mất cấu trúc ở điểm vàng. Một khi đã tạo sẹo, tổn thương ở điểm vàng không thể phục hồi được.

Điều trị bệnh

Không có phương pháp điều trị hữu hiệu đối với thoái hóa điểm vàng thể khô. Việc điều trị thoái hóa điểm vàng thể ướt đã được phát triển trong những năm qua với mức độ thành công khác nhau. Phương pháp laser trị liệu ban đầu được sử dụng để đốt cháy các mạch máu mới nhưng chỉ có thể thực hiện với một số trường hợp.

Trong những năm gần đây, có nhiều phương thức điều trị mới đã phát triển như phương pháp tiêm thuốc trực tiếp vào mắt để ngăn chặn sự phát triển của những mạch máu mới bất thường. Cách điều trị này tác động vào một chất hóa học xuất hiện một cách tự nhiên vốn là yếu tố tăng trưởng nội mạc mạch máu F (Vascular Endothelial Growth Factor F - VEG F), là yếu tố kích thích sự phát triển mạch máu. Vì vậy, chúng được gọi là thuốc chống VEG F.

Cách điều trị này đắt tiền và tốn nhiều thời gian, đòi hỏi phải tiêm thuốc vào mắt tổn thương liên tục, lặp đi lặp lại hàng tháng hoặc trong vài năm. Nó khá hiệu quả trong việc cải thiện triệu chứng ở những giai đoạn sớm và có thể sẽ rẻ hơn, hiệu quả hơn, ít phiền hà hơn cho bệnh nhân trong những năm tới. Hầu hết bệnh nhân ở những khu vực nghèo trên thế giới không thể chi trả hoặc không thể tiếp cận phương pháp điều trị chống VEG F.

Các câu hỏi liên quan bệnh Thoái hóa điểm vàng, võng mạc

  • Mẹ già 60 tuổi bị xương khớp

    Bác sĩ ơi! Mẹ tôi năm nay 60 tuổi. Thời gian gần đây, mẹ tôi bị tê nhức 1 bên tay, sau đó tiếp tục đau nhức luôn cả 2 chân, đi lại rất khó khăn. Bác sĩ có thể cho em biết mẹ tôi gặp vấn đề gì không ạ? Xin cảm ơn

  • Bệnh hen suyển của người cao tuổi

    Thưa Bác sĩ: Tôi có ba năm nay đã 78 tuổi ông bị hen phế quản đã hơn 10 năm thường xuyên làm mệt. Thở rất mệt đi lại cũng gặp khó khăn. Ăn uống cũng rất ít do mệt. Tại nhà có mua cho Ông máy thở khí dung mỗi ngày đều xông khí dung Valtolinl 0.5mg Hiện tại tôi muốn mua cho ông thêm máy thở oxy tại nhà mà không biết có phù hợp với bệnh của Ông không? Có làm cho ông được khỏe hơn không? hoặc có cách nào làm cho Ông được khỏe hơn không vì hiện tại thấy ông rất mệt khi lên cơn hen. Bác sĩ cho tôi hỏi bệnh này có bác sĩ chăm sóc tại nhà không? Nhà tôi tại Quận Tân Phú, Tp. Hồ Chí Minh. Mong Bác sĩ tư vấn giúp. Xin cảm ơn.