Tâm lý

Ám ảnh sợ xã hội là gì? - Bác sĩ giải đáp

Bạn cảm thấy sợ, tránh né, bối rối khi đối mặt với người khác hay trước đám đông và những điều này gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của bạn? Điều này hoàn toàn bình thường nếu bạn gặp phải trong một số tình huống như lần đầu thuyết trình, lần đầu làm diễn giả, lần đầu gặp mặt nhân vật quan trọng. Tuy nhiên, bạn gặp phải trong mọi tình huống trong mọi thời điểm cuộc sống của mình thì có lẽ đây là chứng ám ảnh xã hội mà chúng ta cần lưu ý.

Ám ảnh sợ xã hội là gì? - Bác sĩ giải đáp

Ám ảnh sợ xã hội làm bạn sợ hãi, trốn tránh, dẫn đến những điều tiêu cực trong cuộc sống. Tệ hơn nó có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ quanh bạn, trì trệ việc học tập, ảnh hưởng đến công việc của bạn. Vậy ám ảnh sợ xã hội là gì ? Ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống? Mời bạn theo dõi ngay các thông tin dưới đây của TDoctor.

Ám ảnh sợ xã hội là gì? 

Trong những năm gần đây, thuật ngữ “ám ảnh sợ xã hội” đang dần trở nên phổ biến hơn. Tuy vậy vẫn còn nhiều người chưa biết đến những ảnh hưởng tiêu cực của hội chứng tâm lý này đối với sức khỏe và cuộc sống.

Trong một số tình huống giao tiếp xã hội như diễn thuyết, hẹn hò hay gặp mặt, sẽ là bình thường nếu chúng ta cảm thấy bối rối. Đôi khi gặp phải triệu chứng bồn chồn trong bụng. 

Tuy nhiên, trong chứng lo âu xã hội, hay gọi là ám ảnh sợ xã hội, mọi hoạt động tương tác đều có thể gây ra lo lắng, xấu hổ. Nguyên nhân là bởi bạn cảm thấy sợ người khác quan sát hoặc có những đánh giá tiêu cực về mình.

Lâu ngày, hội chứng này làm bạn cảm thấy sợ, né tránh các mối quan hệ và gây ra ảnh hưởng xấu đến cuộc sống. Với mức độ nặng hơn, ám ảnh sợ xã hội có thể ảnh hưởng xấu đến các mối quan hệ. Hậu quả là cản trở trực tiếp công việc, học tập thường ngày.

Trong y học, lo âu xã hội được xếp vào một rối loạn tâm thần mãn tính. Hội chứng này có thể được điều trị thông qua các liệu pháp tâm lý hay dùng thuốc. Từ đó có thể khiến bạn tự tin hơn và cải thiện được khả năng tương tác với những người xung quanh.

Triệu chứng phổ biến

Mức độ thoải mái trong giao tiếp tùy thuộc và mỗi cá tính cũng như trải nghiệm của từng cá nhân. Một vài người rất tự nhiên, trong khi một số khác lại không được thoải mái như vậy. Không nhất thiết việc cảm thấy không thoải mái, xấu hổ trong những tình huống nhất định là triệu chứng của ám ảnh sợ xã hội, đặc biệt là đối với trẻ em.

Ở trẻ em, sự lo âu thể hiện rõ ràng trong quá trình tương tác với người lớn, với bạn đồng trang lứa. Biểu hiện ra bằng khóc, hờn dỗi, nép vào bố mẹ và không nói trong các tình huống giao tiếp.

Khi bạn gặp phải căng thẳng hằng ngày đi kèm với cảm giác sợ hãi, tránh né tương tác thì có thể bạn đang gặp phải hội chứng ám ảnh sợ xã hội. Hội chứng này thường bắt đầu ở tuổi vị thành niên, một số trường hợp cũng có thể bắt đầu ngay cả ở trẻ em.

Các triệu chứng về cảm xúc và hành vi

Các dấu hiệu triệu chứng về cảm xúc hành vi của ám ảnh sợ xã hội gồm:

• Sợ hãi những tình huống mà có thể bị đánh giá một cách tiêu cực.
• Lo lắng về việc cảm thấy xấu hổ của bản thân.
• Sợ phải giao tiếp, nói chuyện với người lạ.
• Sợ các triệu chứng cơ thể mà có thể gây ra xấu hổ như đỏ mặt, đổ mồ hôi, run tay, run giọng nói.
• Tránh né làm hoặc nói trước người khác để tránh cảm giác xấu hổ.
• Tránh né những tình huống mà bạn là trung tâm của sự chú ý.
• Lo lắng khi tham gia các hoạt động hay sự kiện mà mình sợ.
• Lo lắng sợ hãi trong các tình huống phải giao tiếp xã hội.
• Sau mỗi lần tương tác xã hội, bạn thường phân tích suy nghĩ lại những điều mình cho là sai.
• Lo nghĩ quá mức về những hậu quả xấu có thể gặp phải khi mình tham gia giao tiếp xã hội.

Các triệu chứng của cơ thể

Khi mắc phải hội chứng này, song song với những biểu hiện về cảm xúc hành vi, cơ thể bạn sẽ gặp phải các triệu chứng sau:

• Đỏ mặt.
• Tim đập nhanh.
• Run.
• Vã mồ hôi.
• Khó chịu trong bụng, buồn nôn.
• Thở hụt hơi.
• Chóng mặt.
• Cảm thấy đầu óc trống rỗng.
• Căng cơ.
• Né tránh các tình huống xã hội.

Các triệu chứng của cơ thể

Một số tình huống tránh né phổ biến

Cá nhân mắc chứng ám ảnh sợ xã hội thường tránh né các tình huống như:

• Tương tác với người lạ, hoặc với những người không thân thiết.
• Tham dự các bữa tiệc, buổi họp mặt, sự kiện đông người.
• Đi học, đi làm.
• Bắt chuyện.
• Giao tiếp mắt.
• Hẹn hò.
• Vào phòng mà những người khác đã ngồi sẵn.
• Trả lại đồ khi đã mua ở cửa hàng.
• Ăn uống trước mặt người khác.
• Sử dụng nhà vệ sinh công cộng.

Các biểu hiện của hội chứng này có thể không xảy ra trong mọi tình huống. Bạn có thể bị lo lắng bồn chồn có giới hạn hoặc có chọn lọc. 

Chẳng hạn như các dấu hiệu có thể chỉ gặp phải khi bạn nói chuyện với người lạ hoặc đang ăn trước mặt mọi người. Khi bị lo âu xã hội mức độ nặng, các triệu chứng cũng có thể xảy ra ở mọi tình huống trong giao tiếp.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Triệu chứng của lo âu xã hội có thể thay đổi theo thời gian. Thường sẽ nặng lên khi bạn phải đương đầu với căng thẳng hoặc thay đổi. Mặc dù việc tránh né giúp bạn bớt lo âu, nhưng chỉ được thời gian ngắn. Và hiện tượng này sẽ còn tiếp tục khiến bạn cách ly với xã hội nếu không tìm kiếm sự điều trị.

Cần lắng nghe sự vấn từ chuyên gia, nếu:

• Ở người lớn: Tránh né các tình huống giao tiếp xã hội thông thường vì những tình huống đó gây xấu hổ, lo âu hay hoảng sợ.
• Ở trẻ em: Xấu hổ, đỏ mặt, ngại tiếp xúc hay giao tiếp với mọi người.

Không có xét nghiệm y tế nào để kiểm tra chứng ám ảnh sợ xã hội. Các bác sĩ cũng sẽ chẩn đoán chứng bệnh này từ mô tả các triệu chứng của bạn. Hoặc họ cũng có thể chẩn đoán sau khi đánh giá các kiểu hành vi nhất định.

Hy vọng bài viết trên đây của TDoctor đã giúp bạn hiểu được ám ảnh sợ xã hội là gì cùng những triệu chứng đặc trưng. 

Nếu nhận thấy bất kỳ biểu hiện nào của chứng Ám ảnh sợ xã hội, hoặc còn có những thắc liên quan, bạn có thể liên hệ trực tiếp với TS. BS. Vương Thị Thuỷ để được tư vấn. 

 TS. BS. Vương Thị Thuỷ hiện đang giữ chức vụ Phó trưởng khoa Cấp tính Nữ - Bệnh viện Tâm thần Hải Phòng, đồng thời là Giảng viên bộ môn Tâm thần - Đại học Y Dược Hải Phòng. 

Với hơn 12 năm kinh nghiệm trong điều trị các rối loạn tâm lý - tâm thần, bác sĩ sẽ tư vấn tận tình những thắc mắc có liên quan.

Rất hữu ích

Hữu ích

Bình thường

Tin liên quan

Autism là gì? Outgoing autism là gì? 4 biểu hiện của người mắc chứng Outgoing autism

Những người mắc hội chứng  Outgoing autism là thường những người có trái tim mong manh, nhạy cảm. Trước mặt mọi người họ luôn tỏ ra vui ...

25/12/2021 13:01 Tâm lý

Phụ nữ cần làm gì khi chồng ngoại tình và phản bội?

Nói về sự phản bội trong hôn nhân luôn tồn tại những ý kiến trái chiều. Hơn ai hết, chúng tôi mong rằng người phụ nữ hãy luôn giữ tỉnh ...

31/10/2021 17:58 Tâm lý

Tâm lý con trẻ khi bố mẹ ly hôn bị ảnh hưởng ra sao?

Mỗi năm, có hơn một triệu trẻ em có bố mẹ ly hôn và chịu ảnh hưởng tâm lý nặng nề. Những phản ứng và tâm lý con trẻ khi bố mẹ ly hôn ...

31/10/2021 17:32 Tâm lý

7 đặc điểm nhận biết kiểu người cô độc hướng ngoại

Kiểu người cô độc hướng ngoại trong cuộc sống hàng ngày thường rất hòa đồng, vui vẻ và có những quan hệ xã hội rất rộng. Trước mặt ...

31/10/2021 17:15 Tâm lý

8 cách nói chuyện với trẻ tự kỷ

Các cách nói chuyện với trẻ tự kỷ gồm: giúp đỡ trẻ trong các tương tác xã hội, giao tiếp nhiều hơn bằng mắt và cử chỉ, sử dụng ngôn ...

31/10/2021 17:07 Tâm lý

Xem thêm