Tiêu hoá

Nhận biết bệnh trĩ và cách điều trị trĩ hiệu quả nhất hiện nay

Hiện tượng 'Thập nhân cửu trĩ' - được biết đến phổ biến hiện nay, nhưng thực tế có rất nhiều người bệnh chịu đựng một cách im lặng với căn bệnh 'khó nói' này.

Nhận biết bệnh trĩ và cách điều trị trĩ hiệu quả nhất hiện nay

Hiện tượng 'Thập nhân cửu trĩ' - được biết đến phổ biến hiện nay, nhưng thực tế có rất nhiều người bệnh chịu đựng một cách im lặng với căn bệnh 'khó nói' này. Trong bài viết này, TDOCTOR sẽ chỉ cho bạn sẽ hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của bệnh trĩ, và quan trọng hơn, bạn sẽ nhận thấy rằng phương pháp điều trị trĩ hiện đại không đáng sợ như bạn nghĩ.

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ không chỉ là kết quả của sự rối loạn trong hệ thống tĩnh mạch đơn thuần. Thực tế, nó liên quan đến toàn bộ hệ thống mạch máu, bao gồm cả tiểu động mạch, tĩnh mạch, mạch thông nối động tĩnh mạch, cơ trơn và mô liên kết ở vùng ống hậu môn, với lớp biểu mô bình thường. 

Sự phát triển của bệnh trĩ thường bắt đầu từ sự rối loạn ở tầng niêm dưới, được hỗ trợ bởi cấu trúc mô sợi đàn hồi. Áp lực tăng cao thường xuyên, như khi rặn khi đi cầu, cộng với việc ứ máu liên tục, dẫn đến sự phình to và hình thành các búi trĩ bên trong ống hậu môn. Theo thời gian, khi người bệnh già đi, các cấu trúc mô liên kết hỗ trợ càng trở nên yếu đuối, và các búi trĩ có thể tụt ra khỏi lỗ hậu môn, gây ra bệnh trĩ nội sa.

Các loại bệnh trĩ phổ biến hiện nay

Trong trường hợp bệnh trĩ, thường có hai loại chính, bao gồm trĩ nội (internal hemorrhoids) và trĩ ngoại (external hemorrhoids).

• Trĩ ngoại: Khi các búi trĩ xuất hiện ở phía dưới của đường tiêu hóa (hoặc gọi là đường hậu môn-trực tràng), chúng được xem là trĩ ngoại. Các búi trĩ này thường được phủ bởi lớp biểu mô vảy (squamous epithelium) và nằm dưới lớp da bao quanh khu vực hậu môn.
• Trĩ nội: Nếu các búi trĩ hình thành ở phía trên của đường tiêu hóa, chúng được gọi là trĩ nội, và chúng thường được bao phủ bởi niêm mạc và lớp biểu mô chuyển tiếp (transitional epithelium).

Bệnh trĩ có thể được phân loại dựa trên mức độ tiến triển của búi trĩ, liệu chúng còn ở bên trong ống hậu môn hay đã thoát ra ngoài.

• Trĩ độ 1: Các búi trĩ nằm hoàn toàn bên trong ống hậu môn.
• Trĩ độ 2: Thường khi bình thường, các búi trĩ ở bên trong ống hậu môn, nhưng khi rặn đi cầu, chúng có thể thập thò hoặc lòi ra ngoài. Sau khi đi cầu, chúng thường tự động rút vào bên trong.
• Trĩ độ 3: Các búi trĩ thường sa ra ngoài sau mỗi lần đi cầu hoặc sau các hoạt động như ngồi xổm, làm việc nặng. Để chúng rút vào, cần phải nằm nghỉ một thời gian hoặc sử dụng tay đẩy nhẹ vào bên trong.
• Trĩ độ 4: Các búi trĩ gần như luôn nằm bên ngoài ống hậu môn.

Các yếu tố gây ra bệnh trĩ

• Táo bón hoặc tiêu chảy có thể làm tăng nguy cơ bệnh trĩ bởi vì chúng gây tăng áp lực lên các tĩnh mạch, dẫn đến sự căng giãn và ứ máu.
• Chế độ ăn ít chất xơ cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.
• Sự thừa cân và béo phì cũng có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ bị trĩ.
• Các hoạt động lao động nặng như khuân vác, cử tạ, quần vợt, đứng lâu, và ngồi nhiều (như công việc của thư ký, thợ may, nhân viên bán hàng) có thể tạo áp lực lên ổ bụng, gây cản trở sự trở về tim của dòng máu và dẫn đến giãn tĩnh mạch ở khu vực hậu môn.
• Các u tại vùng tiểu khung bao gồm u đại trực tràng, u tử cung và thai nhi nhiều tháng cũng có thể tạo cản trở cho sự trở về tim của dòng máu, dẫn đến giãn tĩnh mạch và tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

Các dấu hiệu chính gây ra bệnh trĩ

Các tĩnh mạch xung quanh hậu môn thường có xu hướng căng dưới áp lực và có thể phồng lên hoặc sung huyết. Búi trĩ có thể phát triển do áp lực gia tăng ở phần dưới trực tràng, và điều này có thể xuất hiện trong các tình huống sau:

1. Rặn khi đi cầu: Khi bạn rặn mạnh để đi cầu, áp lực tăng lên trong hậu môn và trực tràng, có thể gây ra búi trĩ hoặc làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.
2. Ngồi lâu trên bồn cầu: Thời gian dài ngồi trên bồn cầu, đặc biệt là khi không cần thiết, có thể tạo áp lực lên khu vực hậu môn và làm tăng nguy cơ bệnh trĩ.
3. Tiêu chảy hoặc táo bón mạn tính: Tình trạng này có thể gây căng thẳng cho các mạch máu xung quanh hậu môn và góp phần vào sự phát triển của búi trĩ.
4. Béo phì: Béo phì có thể tạo áp lực thừa lên khu vực hậu môn và trực tràng, gây ra nguy cơ cao hơn mắc bệnh trĩ.
5. Mang thai: Thai kỳ cũng có thể tạo áp lực lên các mạch máu ở vùng hậu môn, và có thể gây ra búi trĩ hoặc làm tăng nguy cơ bị bệnh trĩ.
6. Giao hợp qua đường hậu môn: Một số hoạt động tình dục có thể gây áp lực lên vùng hậu môn, có thể dẫn đến búi trĩ.
7. Chế độ ăn ít chất xơ: Ăn ít chất xơ có thể gây táo bón, và tình trạng này cũng có thể liên quan đến bệnh trĩ.
8. Tuổi tác: Bệnh trĩ có xu hướng gia tăng theo tuổi vì cấu trúc mô nâng đỡ các tĩnh mạch ở trực tràng và hậu môn trở nên lỏng lẻo và yếu dần theo thời gian.

5 Triệu chứng của bệnh trĩ

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trĩ có thể bao gồm:

1. Chảy máu không kèm đau trong quá trình đi tiểu: Triệu chứng sớm nhất và thường gặp nhất là chảy máu, thường xuất hiện dưới dạng một lượng nhỏ máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong nước tiểu. Sau một thời gian, máu có thể chảy thành giọt hoặc tia. Có thể xảy ra chảy máu khi ngồi xổm.
2. Ngứa hoặc kích thích ở vùng hậu môn: Dịch nhầy từ niêm mạc ống hậu môn có thể gây ngứa hoặc kích thích ở khu vực này.
3. Đau hoặc khó chịu: Triệu chứng đau hoặc khó chịu có thể dao động từ không đau, đau nhẹ đến đau nặng. Điều này có thể do nứt hậu môn, tắc hoặc nghẹt.
4. Sưng vùng quanh hậu môn: Khu vực xung quanh hậu môn có thể sưng to.
5. Khối nhô lên gần hậu môn: Một khối có thể nhô lên gần khu vực hậu môn, gây ra cảm giác đau hoặc rát. Đôi khi, đây có thể là huyết khối tại búi trĩ.

Triệu chứng của bệnh trĩ thường phụ thuộc vào vị trí của búi trĩ:

• Trĩ ngoại: Thường gây khó chịu nhất, vì vùng da xung quanh búi trĩ bị kích thích và loét. Nếu có cục máu đông hình thành trong búi trĩ ngoại, có thể gây đau đớn đột ngột và nghiêm trọng. Cục máu đông này có thể hấp thụ sau một thời gian, nhưng vùng da có thể trở nên nhăn nheo gây ngứa và rát.
• Trĩ nội: Thường không gây đau, ngay cả khi xuất huyết. Máu đỏ tươi có thể thấy trên giấy vệ sinh hoặc trong nước tiểu. Búi trĩ nội thường không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được và hiếm khi gây khó chịu. Tuy nhiên, khi trĩ bị sa ra ngoài hậu môn và tạo thành trĩ nội sa, có thể gây kích thích, đau đớn, và ngứa. Việc lau vùng này liên tục để giảm ngứa có thể làm tăng vấn đề.

Các biến chứng có thể xảy ra của bệnh trĩ

Có một số biến chứng có thể xảy ra trong trường hợp bệnh trĩ, mặc dù chúng rất hiếm, bao gồm:

1. Thiếu máu do mất máu mạn tính qua búi trĩ: Trường hợp này hiếm xảy ra, nhưng nếu máu mất đi một cách liên tục và lớn, có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu. Khi cơ thể không có đủ số lượng hồng cầu cần thiết, có thể gây ra các vấn đề về trao đổi oxy cho tế bào.
2. Nghẹt búi trĩ: Khi một búi trĩ sa ra ngoài hậu môn và bị kẹt, có thể làm cho mạch máu cung cấp cho búi trĩ bị tắc nghẽn. Trong trường hợp này, triệu chứng đau sẽ rất rõ ràng và khi áp dụng áp lực nhẹ lên búi trĩ, có thể cảm nhận được cục máu đông.
3. Tắc mạch: Đây là tình trạng hình thành cục máu đông bên trong mạch máu của búi trĩ. Khi mạch máu bị giãn phồng và bị ứ máu do rặn, nâng đồ nặng, mang thai, tham gia thể thao nặng, làm tăng áp lực trong khoang bụng, có thể tạo điều kiện thuận lợi cho hình thành cục máu đông gây tắc mạch. Tắc mạch trĩ ngoại có thể dẫn đến vùng rìa hậu môn thấy một khối phồng nhỏ màu xanh, kèm theo cảm giác đau rát khi sờ và căng. Tắc mạch trong trĩ nội có thể gây ra đau và cảm giác cộm ở bên trong và triệu chứng không rất rõ ràng như trĩ ngoại.
4. Viêm da quanh hậu môn, viêm nhú và viêm khe: Đây là các tình trạng viêm nhiễm da xung quanh vùng hậu môn, bao gồm việc viêm nhú (intertrigo) và viêm khe (fissure). Viêm da này thường xảy ra khi da giữa các búi trĩ bị loét, gây ra triệu chứng ngứa ngáy, nóng rát.

Cách chữa bệnh trĩ như thế nào?

Điều trị nội khoa

Để điều trị bệnh trĩ, có một số phương pháp và chế độ sinh hoạt có thể áp dụng:

1. Chế độ ăn nhiều chất xơ: Ăn thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp làm mềm phân và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình đi tiêu, giảm nguy cơ táo bón và hỗ trợ trong việc điều trị trĩ xuất huyết. Hạn chế tiêu thụ các chất kích thích như rượu và ớt để tránh làm tăng áp lực trong vùng hậu môn.
2. Điều chỉnh thói quen sinh hoạt: Tránh hoạt động quá mạnh hoặc tạo áp lực lên vùng hậu môn, và tránh ngồi nhiều hoặc đứng quá lâu. Thay đổi thói quen khi đi cầu để tránh táo bón, có thể bằng cách thêm thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn và uống đủ nước hàng ngày.
3. Ngâm hậu môn trong nước ấm: Việc ngâm hậu môn trong nước ấm có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện tình trạng bệnh trĩ. Nước ấm có thể giúp giảm sưng và đau.
4. Sử dụng thuốc: Có thể sử dụng các loại thuốc bôi hoặc đặt tại chỗ, hoặc thuốc hỗ trợ tuần hoàn tĩnh mạch để giảm triệu chứng của bệnh trĩ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc nên được hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Ngoài ra, việc duy trì một chế độ sống lành mạnh và tránh tạo áp lực quá lớn lên khu vực hậu môn có thể giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh trĩ.

Điều trị ngoại khoa

Đối với các trường hợp bệnh trĩ có các biến chứng như huyết khối, có một số phương pháp điều trị bệnh trĩ mới nhất có thể được áp dụng:

• Thắt bằng dây thun (Rubber Band Ligation): Phương pháp này sử dụng vòng thắt cao su để đặt quanh búi trĩ, gây ra sự thiếu máu cục bộ và làm cho búi trĩ teo lại và tự rụng đi. Đây là một phương pháp đơn giản, rẻ tiền, và thường được áp dụng cho các trường hợp trĩ mức độ nhẹ.
• Phương pháp Longo (Stapled Hemorrhoidectomy - PPH): Đây là một phương pháp phẫu thuật không cắt trĩ mà thay vào đó làm gián đoạn các mạch máu trĩ và đưa búi trĩ về vị trí trong ống hậu môn. Ưu điểm của phương pháp này là ít gây khó chịu hơn vì không cắt bỏ vùng da hậu môn.
• Phương pháp khâu triệt mạch THD: Thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm để làm tắc mạch cung cấp máu cho hậu môn, từ đó làm giảm sự phình búi trĩ.
• Các phương pháp cắt bỏ trĩ kinh điển: Có nhiều phương pháp truyền thống như Miligan Morgan, Ferguson, White Head. Tuy nhiên, chú ý rằng các phương pháp này thường gây đau và có thời gian hồi phục lâu dài.

Lưu ý:

• Không có chỉ định phẫu thuật cho những bệnh nhân suy giảm miễn dịch hoặc có viêm đại tràng thể hoạt động. Phẫu thuật trĩ cấp cứu có tỷ lệ biến chứng cao hơn.
• Các biến chứng cấp tính có thể xuất hiện sau phẫu thuật, bao gồm đau, nhiễm trùng, chảy máu tái phát và bí tiểu. Biến chứng muộn có thể bao gồm không kiểm soát do tổn thương cơ thắt hậu môn trong quá trình mổ.

Bệnh trĩ có lây không?

Bệnh trĩ không phải là một bệnh lây truyền qua tiếp xúc với người bệnh như các bệnh nhiễm trùng nói chung. Bệnh trĩ là một tình trạng liên quan đến tĩnh mạch và mạch máu ở vùng hậu môn và trực tràng dưới. Bệnh này không được gây ra bởi vi khuẩn, virus, hoặc tác nhân lây truyền.

Phòng ngừa bệnh trĩ như thế nào ở thời điểm hiện nay?

Để ngăn ngừa bệnh trĩ và giảm triệu chứng, bạn có thể tuân theo các phương pháp sau đây:

• Ăn thực phẩm nhiều chất xơ: Bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống bằng cách tiêu thụ nhiều trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên cám như lúa mì, yến mạch, lúa mạch, ngô, gạo lứt, và lúa mạch đen. Chất xơ giúp làm mềm phân và tăng khối lượng phân, giúp dễ dàng đi tiêu.
• Uống đủ nước: Hãy uống từ sáu đến tám ly nước và các chất lỏng khác mỗi ngày (trừ rượu) để giúp làm mềm phân.
• Xem xét bổ sung chất xơ: Nếu bạn không nhận đủ lượng chất xơ từ chế độ ăn uống, hãy xem xét sử dụng chất xơ bổ sung như Metamucil và Citrucel. Những sản phẩm này giúp giữ phân mềm và đi tiêu đều đặn mỗi ngày.
• Không rặn mạnh khi đi cầu: Tránh rặn mạnh khi đi cầu, vì điều này có thể tạo áp lực lớn lên các tĩnh mạch ở trực tràng và làm búi trĩ phình to và dễ chảy máu.
• Đi cầu đúng lúc: Đi cầu ngay khi có cảm giác mắc cầu. Nếu bỏ lỡ cảm giác mắc cầu, phân có thể trở nên khô, cứng, và khó đi cầu hơn.
• Tập thể dục: Duy trì lịch trình tập thể dục hàng ngày để ngăn ngừa táo bón và giảm áp lực lên tĩnh mạch. Tập thể dục cũng có thể giúp giảm cân, điều này có thể hỗ trợ trong ngăn ngừa bệnh trĩ.
• Tránh ngồi lâu: Hạn chế thời gian ngồi lâu, đặc biệt là trên bồn cầu, để tránh tạo áp lực lên tĩnh mạch ở hậu môn.

Tuân thủ các biện pháp này có thể giúp bạn ngăn ngừa bệnh trĩ và duy trì sức khỏe hậu môn tốt.

Thấu hiểu vấn đề ngại ngùng của bệnh nhân khi không may mắc phải căn bệnh này, bạn có thể đặt lịch khám trực tuyến thông qua hệ thống của TDOCTOR thông qua website https://tdoctor.vn/ hoặc tải xuống ứng dụng TDOCTOR ở hệ điều hành Android hoặc iOS. Tiến sĩ - Bác sĩ Hồ Hữu An với nhiều kinh nghiệm và nhiều công trình nghiên cứu thành công trong lĩnh vực y dược sẽ trực tiếp thăm khám chữa bệnh cho anh/chị tận tâm và kĩ lưỡng nhất.

TDOCTOR là hệ thống kết nối bệnh nhân với các bệnh viện và phòng khám xịn sò nhất hiện nay như Bệnh viện Đại học Y Dược, bệnh viện quốc tế Vinmec, bệnh viện Nam Sài Gòn,... với hàng ngàn trang thiết bị, công nghệ hiện tại cùng đội ngũ bác sĩ thâm niên trong nghề có thể dễ dàng giải quyết vấn đề của bạn. Đặc biệt, bạn còn được giảm 2% trên tổng hóa đơn mãi mãi mỗi khi bạn đặt lịch khám trực tuyến trên TDOCTOR.

Bạn có thể đặt câu hỏi miễn phí cho bác sĩ tại đây: https://tdoctor.vn/hoibacsi/datcauhoi?ref_type=2&ref_code=BS90309&speciality_id=10 hoặc có thể liên hệ qua số điện thoại/Zalo: 0976985465

Kết luận

Bệnh nhân không nên tự tin vào khả năng tự chẩn đoán bệnh trĩ hoặc bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến hậu môn. Đặc biệt đối với những người trên 40 tuổi, chảy máu từ hậu môn có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau, từ lành tính đến nguy hiểm như ung thư đại trực tràng hoặc ung thư ống hậu môn. Nếu bạn đã trải qua sự thay đổi trong thói quen đi tiểu, màu sắc phân, hoặc có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, hãy tìm sự tư vấn và hỗ trợ từ bác sĩ.

Ngoài ra, nếu bạn trải qua chảy máu đi kèm đau, chảy máu thường xuyên hoặc triệu chứng không cải thiện sau khi dùng thuốc tự điều trị, bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ. Đừng chần chừ khi bạn cảm thấy chảy máu nhiều từ hậu môn, bạn nên đến bệnh viện ngay lập tức nếu có triệu chứng như chóng mặt, choáng váng, hoặc ngất xỉu. Việc đánh giá và chẩn đoán chính xác bệnh trĩ cùng với các triệu chứng liên quan rất quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả. 

Rất hữu ích

Hữu ích

Bình thường

Tin liên quan

Dạ dày trào ngược có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách phòng ngừa Dạ dày trào ngược có nguy hiểm không?

Dạ dày trào ngược, hay còn gọi là bệnh trào ngược dạ dày thực quản, là một tình trạng phổ biến trong xã hội hiện nay.

16/08/2023 10:28 Tiêu hoá

Xì hơi ra váng mỡ có nguy hiểm hay không?

Xì hơi ra váng mỡ là một trong các triệu chứng liên quan đến bệnh lý đường tiêu hóa khá phổ biến. Gây ít nhiều bất tiện trong sinh hoạt ...

07/12/2021 14:56 Tiêu hoá

CASE Lâm sàng tiêu hóa - cắt polyp đại tràng| BS. Lê Kiên Hưng

26/11/2021 16:06 Tiêu hoá

Ruột thừa nằm ở bên nào - Đau ruột thừa bên trái hay bên phải?

Dấu hiệu của việc đau ruột thừa chính là đau bụng, có thể nhận biết được các triệu chứng của đau ruột thừa rất quan trọng khi nhận ...

15/11/2021 17:27 Tiêu hoá

Xem thêm