Các phương pháp điều trị u thần kinh thính giác
1. Đại cương.
Dây thần kinh thính giác (dây thần kinh nghe) hay còn gọi là dây thần kinh số 8 là dây thần kinh có chức năng nghe và giữ thăng bằng của cơ thể. U dây thần kinh thính giác hay u dây thần kinh số 8 (vestibular schwannoma, acoustic neuroma) là một khối u phát trển từ tế bào vỏ bao của dây thần kinh số 8.
Đây là khối u lành tính, phát triển chậm (không phải ung thư). Tuy nhiên, khi khối u phát triển sẽ gây cho bệnh nhân nghe kém hoặc điếc, ù tai, mất thăng bằng, chóng mặt (giống người say rượu).
Hình 1: Hình ảnh u dây thần kinh thính giác
2. Các triệu chứng lâm sàng thường gặp.
Các triệu chứng và dấu hiệu của u thần kinh thính giác thường tinh tế và có thể mất nhiều năm để biểu hiện, nguyên nhân là do khối u đè ép lên dây thần kinh nghe và giữ thăng bằng, dây thần kinh chi phối vân động cơ mặt.
Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của u dây thần kinh thính giác bao gồm:
+ Nghe kém, thường là tăng dần, đôi khi đột ngột giảm hoặc mất khả năng nghe, dẫn đến điếc.
+ Ù tai.
+ Đi không vững, mất thăng bằng (giống người say rượu).
+ Tê mặt, yếu hoặc mất vận động cơ mặt (gây méo miệng).
Đối với những khối u to có thể gây các dấu hiệu thần kinh nguy hiểm như hôn mê…
Khi nào bạn đi khám bác sĩ
Bạn nên đi khám bác sĩ khi có bất kỳ các triệu chứng nêu trên như: ù tai, nghe kém hoặc mất thăng bằng, tê mặt, méo miệng.
Chẩn đoán sớm u dây thần kinh thính giác để tránh hậu quả nghiêm trọng như mất thính lực hoàn toàn, ứ dịch não tủy và gây nguy hiểm đến tính mạng.
3. Điều trị.
Tùy thuộc vào tính chất của tổn thương (như kích thước u, triệu chứng lâm sàng), tuổi bệnh nhân, các bệnh phối hợp, bác sỹ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.
Có 3 lựa chọn cơ bản để điều trị: 1) Phẫu thuật hoặc 2) Xạ phẫu hoặc 3) Có thể theo dõi định kỳ bằng các thiết bị chẩn đoán hình ảnh.
* Phẫu thuật: là một phương pháp điều trị chính trong điều trị u dây thần kinh số 8.
Phẫu thuật thường áp dụng cho các khối u kích thước lớn, độ 2, 3, 4. Mục đích của phẫu thuật lấy toàn bộ hoặc tối đa khối u và bảo vệ dây thần kinh mặt (tránh liệt mặt sau mổ).
Tuy nhiên, phẫu thuật khó có thể tiến hành trên bệnh nhân cao tuổi hoặc những trường hợp khối u ở sâu, phẫu thuật chỉ có thể lấy được một phần khối u. Bệnh nhân sau phẫu thuật thường phải nằm viện trong vòng 1 tuần sau mổ. Ngoài ra, có một số bệnh nhân có thể sẽ bị liệt mặt (méo miệng) sau phẫu thuật.
* Xạ phẫu bằng dao Gamma: là một phương pháp điều trị mới và hiện đại để điều trị khối u dây thần kinh số 8.
Ưu điểm của xạ phẫu bằng dao Gamma là bệnh nhân không phải trải qua một cuộc mổ (không phải rạch da và không gây đau cho bệnh nhân), bệnh nhân có thể chỉ cần phải nằm điều trị trong một ngày. Xạ phẫu bằng dao Gamma còn giúp điều trị các khối u ở sâu mà phẫu thuật không thể lấy bỏ được. Bệnh nhân cao tuổi vẫn có thể điều trị được bằng xạ phẫu bằng dao Gamma. Ngoài ra, xạ phẫu cũng ít gây ra liệt mặt hơn so với phẫu thuật.
Tuy nhiên, xạ phẫu bằng dao Gamma hiệu quả cao với các khối u kích thước nhỏ. Với khối u kích thước lớn, cần phối hợp với phẫu thuật để lấy tối đa u sau đó xạ phẫu nhằm tăng hiệu quả điều trị.
Khoa ngoại thần kinh Bệnh viện K hiện đang sử dung hệ thống dao Gamma thế hệ Icon là thế hệ mới nhất để điều trị cho các khối u dây thần kinh số 8.
* Theo dõi:
Đối với một số bệnh nhân cao tuổi có khối u nhỏ, triệu chứng nhẹ, có thể chỉ cần theo dõi định kỳ sự phát triển của u.
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động
Chuyên + Phẫu thuật u não, u tủy, bệnh lý cột sống (u, thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, thoái hóa,…), + Phẫu thuật TK chức năng: phẫu thuật điều trị động