Kiến Thức Y Học

Toàn bộ kiến thức cần biết về ung thư đại trực tràng

2021-08-05 21:08:45

Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu về ung thư đại trực tràng, ung thư đại trực tràng nhiều vị trí, các khái niệm,dấu hiệu triệu chứng bệnh,biến chứng,chẩn đoán, điều trị, biện pháp phòng ngừa.

Ca lâm sàng ít gặp ung thư đại tràng đồng thời 2 vị trí nhìn lại các thuật ngữ và tình trạng ung thư đại trực tràng.
Ca lâm sàng:
Bác sĩ ung thư cho biết: bệnh nhân nam 46 tuổi tiền sử mổ mở cắt đoạn đại tràng ngang lồng ruột năm 2006 do polyp đại tràng lành tính,nhập viện khoa phẫu thuật tiêu hóa bệnh viện Xanh Pôn do đau bụng âm ỉ 1 tháng nay,đại tiện phân nhày máu,gầy sút 1 kg,các xét nghiệm máu trong giới hạn bình thường,CEA,CA19-9 không tăng,không sờ thấy u cục trên thành bụng,nội soi đại trực tràng cho thấy có 2 khối u sùi,1 u ở đại tràng phải,1 u ở trực tràng cao tiếp giáp đại tràng Sigmoid ,2 u gây hẹp quá ½ chu vi lòng đại tràng,sinh thiết cả 2 khối u cùng cho kết quả là ung thư biểu mô tuyến biệt hóa vừa,chụp cắt lớp vi tính cho thấy dày thành đại tràng phải,đại tràng sigmoid không đều, ngấm thuốc(T3,N1),không thấy tổn thương di căn xa gan,phổi.Bệnh nhân được chẩn đoán ung thư đại tràng 2 vị trí,phẫu thuật ngày 12/2/2020 cắt bỏ toàn bộ đại tràng nội soi,nối hồi –trực tràng bên-bên,các miệng nối được thực hiện hoàn toàn trong ổ bụng.Sau mổ bệnh nhân diễn biến ổn định có rối loạn về đại tiện phân lỏng nhiều lần do toàn bộ đại tràng đã bị cắt bỏ,điều trị bằng thuốc băng se niêm mạc ruột,men tiêu hóa bệnh nhân còn đại tiện 3-4 lần/ngày,toàn trạng bệnh nhân hồi phục tốt tốt.Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy bệnh nhân bị ung thư đại tràng 2 vị trí biệt hóa vừa giai đoạn IIIa( pT3N1M0)

Các thuật ngữ:
+Ung thư đại trực tràng đồng thời nhiều vị trí-Synchronous Colorectal Cancer biểu thị nhiều hơn một(từ 2 u trở lên) ung thư biểu mô đại trực tràng được phát hiện cùng lúc ở một bệnh nhân.Hai tổn thương cách nhau ít nhất 2 cm,không có bằng chứng là ung thư di căn từ nơi khác
Hầu hết các trường hợp ung thư đại trực tràng đơn độc ở một vị trí như(Manh tràng,đại tràng phải,đại tràng ngang,đại tràng xích ma …) nhưng gặp từ 2 vị trí trở lên chiếm khoảng 1,1-8,1% của ung thư đại trực tràng,nam tỉ lệ cao hơn nữ 1,8/1,tuổi hay gặp từ 47-79,bệnh nhân bị viêm loét đại tràng,bệnh viêm ruột Crohn,ung thư polyp tuyến gia đình(FAP- Familial adenomatous polyposis ) được biết có nguy cơ ung thư đại trực tràng đồng thời nhiều vị trí cao.

+Ung thư đại trực tràng khác thì - Metachronous Colorectal Cancer là một khối ung thư đại trực tràng nguyên phát thứ 2 xuất hiện sau khi cắt bỏ khối ung thư đại trực tràng lần đầu tiên và sau khoảng thời gian định sẵn(ít nhất 6 tháng) và không có bằng chứng tái phát tại chỗ hay là sự di căn của ung thư đại trực tràng đầu tiên.
+Ung thư đại trực tràng tái phát –Recurent Colorectal Cancer là những phát hiện những tổn thương ung thư mới của đại trực tràng ở bệnh nhân đã được phẫu thuật cắt bỏ đại trực tràng theo nguyên tắc sau một thời gian nhất định(ít nhất 6 tháng) có thể tái phát tại đại tràng,gan,buồng trứng…tổn thương tái phát có nguồn gốc tế bào từ đại trực tràng giống tổn thương ban đầu.
+Ung thư đại trực tràng tiến triển- Progresion Colorectal Cancer là sự tăng trưởng và xâm lấn của các tế bào ung thư của đại trực tràng tại vị trí nguyên thủy dẫn đến lan tràn ,phá hủy tại chỗ hay các cơ quan ở xa.
+Ung thư đại tràng di căn-Metastasis Colorectal Cancer là các tổn thương xa chỗ của ung thư đại trực tràng,các xét nghiệm của các tổn thương thứ phát đó có cùng bản chất với ung thư đại trực tràng.(di căn gan,phổi,buồng trứng,não,phúc mạc…)

UNG THƯ ĐẠI TRỰC TRÀNG
A.Đại cương
Ung thư đại trực tràng là ung thư khởi phát nguyên thủy từ đại trực tràng,chủ yếu là ung thư biểu mô tuyến (95%)
Ung thư đại trực tràng thường gặp,chiếm khoảng 7% trong các loại ung thư. Tại Hoa Kỳ, ung thư đại trực tràng là căn bệnh chết người thứ ba trong tất cả các bệnh ung thư. Trong năm 2016 sẽ có khoảng 134.490 ca ung thư đại trực tràng mới (70.820 ở nam và 63.670 ở nữ) cùng với 49.190 ca tử vong do ung thư đại trực tràng (tương ứng là 26.020 và 23.170 ở nam và nữ). Ung thư đại trực tràng đứng thứ ba, chỉ đứng sau ung thư tuyến tiền liệt và ung thư phổi, cho những trường hợp mới ở nam (8% tổng số ca ung thư mới), và ung thư vú và ung thư phổi cho trường hợp mới ở nữ (8% tổng số ca ung thư mới)
+Tại việt nam mỗi năm có hơn 8.000 ca mới mắc,và hơn 5.000 ca tử vong mỗi năm
+Vào tháng 3 năm 2014, một nghiên cứu từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ phát hiện, tỉ lệ căn bệnh ung thư đại trực tràng (ung thư ruột kết và trực tràng) xuất hiện khá nhiều ở những bệnh nhân trong độ tuổi từ 55 trở xuống, báo động sự gia tăng đáng lo ngại ung thư kết tràng ở độ tuổi thanh niên.

+Theo bác sĩ ung thư Trần Kiên Quyết thì ung thư đại tràng tiến triển chậm và di căn muộn hơn so với các loại ung thư khác. Nếu phát hiện và mổ sớm khi ung thư chưa đến lớp thanh mạc thì tỷ lệ sống trên 5 năm tới 80% - 90%. Ở Việt Nam bệnh nhân thường đến rất muộn, nên tỷ lệ sống trên 5 năm rất thấp.
B.Triệu chứng của ung thư đại trực tràng
Theo Mayo Clinic, các triệu chứng của ung thư đại trực tràng bao gồm:
 - Sự thay đổi thói quen bất thường của ruột,thói quen đại tiện trong suốt hơn 4 tuần liền
 - Chảy máu trực tràng
 - Xuất hiện máu, chất nhầy trong phân
 - Đau bụng, đầy hơi
 - Khó chịu ở đường ruột
 - Thể trạng ốm yếu, mệt mỏi nhanh
 - Sụt cân bất thường
 - Thiếu máu
C.Biến chứng của ung thư đại trực tràng
Ung thư đại tràng nếu không được điều trị, bệnh nhân sẽ tử vong trong vòng 1
đến 2 năm với các triệu chứng:
1. Tắc ruột.
Biến chứng tắc ruột gặp khoảng 30% trong số bệnh nhân bị ung thư đại tràng. Ung thư ở bất kỳ một vị trí nào của đại tràng đều có thể gây tắc ruột, nhưng ung thư ở đại tràng bên trái thường bị biến chứng này nhiều hơn.Phẫu thuật lúc này khó khăn,thường phải làm hậu môn nhân tạo với u đại tràng trái và trực tràng.
2. Thủng.
Thủng khối ung thư là một biến chứng ít gặp, nhưng rất nặng tỷ lệ tử vong caovì bệnh nhân thường ở trong tình trạng viêm phúc mạc do nhiều loại vi khuẩn, trong đó chủ yếu là các vi khuẩn yếm khí,ổ bụng nhiều phân bẩn.
3. Áp xe quanh khối u
- Là biến chứng ít gặp, tỷ lệ bị khoảng 5 - 7%.
- Triệu chứng chính của bệnh là cơ hội chứng nhiễm khuẩn, đau tại khối u, thành bụng chỗ khối u thường phù nề và tấy đỏ, ấn đau.
4. Rò đại tràng.
Khối ung thư đại tràng có thể xâm lấn vào các tạng lân cận và có thể gây rò nội tạng như rò vào tá tràng, dạ dày, ruột non, bàng quang hoặc từ cung...
Khối ung thư cũng có thể vỡ ra ngoài thành bụng gây rò phân.
5. Chảy máu.
Chảy máu trong ung thư đại tràng phần nhiều là chảy rỉ rả, tiềm tàng, làm bệnh nhân thiếu máu. Chảy máu dữ dội do hoại tử khối ung thư gây tình trạng mất
máu cấp là một biến chứng ít gặp.
6. Di căn.
Di căn trong ung thư đại tràng thường muộn. Di căn chủ yếu theo đường bạch huyết, ngoài ra có thể di căn theo đường máu và do sự tăng sinh trực tiếp của khối u đến các cơ quan lân cận.
Di căn không phải là chống chỉ định mổ điều trị triệt để. Nếu tạng di căn có thể lấy bỏ được (một phần thuỳ gan, buồng trứng…) thì người ta có thể đồng thời cắt bỏ khối u đại tràng với cắt bỏ phân thuỳ gan hay buồng trứng…
Nếu không có khả năng điều trị triệt để thì điều trị tạm thời bằng nối tắt (bypass)
hay làm hậu môn nhân tạo.
D.Điều trị
+Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt căn khi còn khả năng phẫu thuật,giai đoạn sớm khối u chưa qua lớp niêm mạc có thể cắt bỏ tại chỗ qua nội soi ống mềm không phải cắt bỏ đoạn ruột.
+Kết hợp điều trị đa mô thức như hóa xạ trị,miễn dịch,điều trị đích…kéo dài thời gian sống thêm cho bệnh nhân.

E.Biện pháp ngăn ngừa kiểm soát ung thư đại trực tràng
+Việc phòng ngừa và / hoặc kiểm soát ung thư đại trực tràng có thể được nhiều mặt. Việc ăn thường xuyên cá, chất xơ, vitamin D và canxi, cũng như tập thể dục thường xuyên, đều có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của ung thư đại trực tràng,chế độ ăn uống hợp lý kết hợp tập thể dục có thể làm chậm phát triển của polyp cũng như chậm hình thành polyp đại tràng mới .
+Ngoài ra, các can thiệp của gia đình / cộng đồng cũng có thể có hiệu quả trong việc giúp ngăn ngừa ung thư đại trực tràng . Hỗ trợ tại gia đình cho một thành viên gia đình bị ung thư đại trực tràng, thông qua việc sử dụng và khuyến khích khi thực hiện các biện pháp phòng ngừa như sàng lọc, tập thể dục và áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, có thể là một công cụ hiệu quả để giúp ngăn ngừa ung thư . Một cách khác phương pháp này có thể hỗ trợ phòng ngừa là thông qua lời khuyên của một thành viên gia đình lớn tuổi, đáng tin cậy. Để đưa ra quan điểm này, một ví dụ đã được đưa ra về cách một cá nhân, không yên tâm về thủ tục sàng lọc, đã được làm dịu,tin tưởng bởi các thành viên gia đình lớn tuổi, những người chia sẻ kinh nghiệm của họ với các thủ tục . Các biện pháp can thiệp dựa vào gia đình như điều này, cũng như sàng lọc, xét nghiệm di truyền và các biện pháp phòng ngừa môi trường nói trên khác, đều có thể đóng vai trò hiệu quả trong cả phòng ngừa và kiểm soát ung thư đại trực tràng.
=>Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo những người có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng nên đi khám kiểm tra đại tràng10 năm/lần bắt đầu ở tuổi 50. Nếu những bệnh nhân nào có tiền sử gia đình bị mắc bệnh này hoặc bệnh viêm đường ruột-IBD thì cần phải kiểm tra càng sớm càng tốt.
=>Để xét nghiệm, các bác sĩ ung thư sẽ sử dụng phương pháp nội soi ống mềm có thể kết hợp gây mê, để kiểm tra toàn bộ đại tràng và trực tràng cho bạn
=>Vì thế, trước khi làm xét nghiệm này, các bạn nên đến viện gặp bác sĩ chuyên khoa về tiêu hóa-phẫu thuật tiêu hóa khám và được tư vấn.
Tài liệu tham khảo
1. Facebook Phẫu thuật tiêu hóa Saintpaul
2. www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5069274/
3.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4051920/#B60
4. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/codi.14539

Liên hệ ngay để đặt khám bệnh trực tuyến với bác sĩ ung thư - Thạc sĩ Trần Kiên Quyết trên hệ thống của Tdoctor- bệnh viện trực tuyến

0 bình luận

Xem thêm

Rất hữu ích

Hữu ích

Bình thường

Nếu có bất cứ thắc mắc nào về vấn đề sức khỏe

hãy liên hệ với Tdoctor thông qua cách thức đặt câu hỏi trực tuyến Tại đây.
Hoặc mời bạn liên hệ qua Hotline/ Zalo: Zalo: 0393.167.234 hay có thể tìm bác sĩ tại đây
Trân trọng.

Tìm kiếm câu tư vấn

Nhi Khoa Sản phụ khoa Nam khoa Ngoại Khoa Nội Khoa Tim mạch Hô hấp Tiêu hoá Răng hàm mặt Tai Mũi Họng Mắt Ung Bướu Da Liễu Dị Ứng Nội Tiết Tiết Liệu Dinh Dưỡng Tâm lý & Thần kinh Cơ xương khớp Phục Hồi Chức Năng Truyền Nhiễm Y học cổ truyền Phẫu thuật thẩm mỹ

XEM THÊM